اگر به دنبال بهترین پاسخ برای سؤال «نقش واتر پمپ چیست» می‌گردید، جای درستی آمده‌اید.
واتر پمپ یکی از اجزای سیستم خنک‌کننده موتور خودرو است که در عملکرد موتور نقش کلیدی دارد. نقش واتر پمپ به گردش در آوردن مایع خنک‌کننده در موتور برای کمک به تنظیم دمای آن است. در واقع واتر پمپ دمای موتور را در بازه‌ای حفظ می‌کند که برای تداوم کارکرد درست آن مناسب باشد. بنابراین اگر نقش واتر پمپ مختل شود، ممکن است موتور آسیب ببیند یا حتی از کار بیفتد.
در این مطلب وبلاگ لوازم یدکی طهران کمپانی بررسی می‌کنیم که نقش واتر پمپ چیست، ساختمان و اجزای تشکیل‌دهنده آن را می‌شناسیم، با انواع واتر پمپ خودرو، نشانه‌ها و دلایل خرابی آن‌ها آشنا می‌شویم و پس از یادگیری بهترین زمان تعویض واتر پمپ، بهترین روش خرید واتر پمپ برای ماشین جک را هم می‌آموزیم.
نقش واتر پمپ چیست؟
واتر پمپ (Water Pump) یکی از مهم‌ترین قطعات سیستم خنک‌کننده موتور ماشین است که در جلوی بلوک موتور نصب میشود و نیروی محرکه خود را از تسمه‌های موتور و عمدتاً تسمه تایم می‌گیرد.
حفظ دمای موتور
واتر پمپ ضد یخ و آب (یعنی مایع خنک‌کننده موتور) را از قسمت رادیاتور به سمت موتور به گردش درمی‌آورد. خنک‌کننده در محفظه موتور، حرارت بالای ناشی از عملیات احتراق را جذب می‌کند و دوباره به رادیاتور بازمی‌گردد تا پس از مبادله گرما با هوای آزاد، خنک شود.
گردش مایع خنک‌کننده
واتر پمپ مایع خنک‌کننده را از طریق موتور، رادیاتور و هسته گرمکن به گردش در می‌آورد تا به تنظیم دمای موتور کمک کند.
تنظیم دما
واتر پمپ با به گردش‌درآوردن مایع خنک‌کننده در داخل موتور، کمک می‌کند تا گرمای تولیدشده در فرایند احتراق دفع شود و موتور در محدوده دمایی بهینه بماند.
روانکاری
گاهی نقش واتر پمپ، روانکاری شفت و یاتاقان‌ها برای اطمینان از عملکرد یکنواخت آن‌ها است.
آب‌بندی
بعضی واتر پمپ‌ها نقش عایق مکانیکی را دارند و به جلوگیری از نشت مایع خنک‌کننده کمک می‌کنند.
زمان‌بندی
در برخی موتورها از واتر پمپ برای به حرکت درآوردن زنجیر یا تسمه تایم نیز استفاده می شود که به هماهنگی بهتر سوپاپ‌ها و پیستون‌های موتور می‌انجامد.
ساختمان واتر پمپ و اجزای تشکیل‌دهنده آن
ساختمان واتر پمپ از شش جزء اصلی تشکیل میشود که شامل آب پخش‌کن، بلبرینگ واتر پمپ، آب‌بند مکانیکی یا مکانیکال سیل، پوسته، پولی و هاب است.
- آب پخش‌کن (Water Distribution Plate) فشار هیدرولیک لازم برای انتقال و گردش مایع خنک‌کننده به سوی بلوک موتور را فراهم می‌کند.
- بلبرینگ واتر پمپ (Water Pump Bearings) با تعدیل نیروهای حاصل از کشش تسمه، چرخش پایداری برای واتر پمپ رقم می‌زند.
- آب‌بند مکانیکی یا مکانیکال سیل (Mechanical Seal) اجازه نمی‌دهد مایع خنک‌کننده به درون محفظه بلبرینگ نفوذ کند.
- پوسته (Impeller Housing) مایع خنک‌کننده را به درون شلنگ‌های واتر پمپ هدایت می‌کند و انتقال آن به بخش‌های مختلف موتور را هم تنظیم می‌کند.
- پولی (Pulley) که واسطه یا رابط واتر پمپ و تسمه تایم موتور به حساب می‌آید.
- هاب (Hub) که نقش رابط پولی و بلبرینگ واتر پمپ را ایفا می‌کند.
انواع واتر پمپ خودرو
واتر پمپ خودرو انواع مختلفی دارد که تفاوت آن‌ها در سازوکار و اجزای داخلی است:
- واتر پمپ گریز از مرکز: در این نوع واتر پمپ‌ها از یک پروانه برای تولید نیروی گریز از مرکز استفاده میشود. این نیرو مایع خنک‌کننده را به حرکت درمی‌آورد. این نوع واتر پمپ دوام و کارایی بالایی دارد و استفاده از آن در خودروهای سواری رایج است.
- واتر پمپ دنده‌ای: در این واتر پمپ‌ها از چرخ‌دنده برای انتقال انرژی از موتور به مایع خنک‌کننده و گردش آن استفاده میشود. نقش واتر پمپ‌هایی از این نوع به دلیل به دلیل دوام و سرعت بالای جریان با نیازهای وسایل نقلیه سنگین سازگار است.
- واتر پمپ پروانه‌ای: در این واتر پمپ‌ها هم مانند دسته اول، مایع خنک‌کننده توسط یک پروانه به داخل سیستم رانده میشود. این واتر پمپ‌ها از واتر پمپ گریز از مرکز کوچک‌ترند و در خودروهای کامپکت به کار می‌روند.
- واتر پمپ پره‌ای: همان‌طور که از این نام مشخص است، این پمپ‌ها از پره برای حرکت دادن مایع خنک‌کننده از رادیاتور به سوی موتور استفاده می‌کنند. نقش واتر پمپ پره‌ای در وسایل نقلیه‌ای برجسته‌تر است که موتورشان نیاز بالایی به جریان خنک‌کننده داشته باشد.
- واتر پمپ توربینی: نقش واتر پمپ توربینی با کمک چرخ توربین برای حرکت مایع خنک‌کننده در سیستم عملی میشود. این نوع واترپمپ کارآمدی بالایی دارد و اغلب در وسایل نقلیه قدرتمند به کار می‌رود.
احتمالاً متوجه شده‌اید که خودروسازان انواع واتر پمپ را بر اساس نوع و مدل خودرو و نیازهای خاص موتور آن انتخاب می‌کنند.
چرا واتر پمپ خراب میشود؟
مهم ترین دلایل خرابی واتر پمپ
همان‌طور که در ابتدای مطلب اشاره کردیم، مختل شدن نقش واتر پمپ با احتمال آسیب یا از کار افتادن موتور همراه است. بنابراین آشنایی با مهم‌ترین دلایل خرابی واتر پمپ برای رانندگان مفید و حتی ضروری به حساب می‌آید. اگر توضیحات زیر را بخوانید مختصر و مفید توضیح داده‌ایم که چرا واتر پمپ خراب میشود:
- فرسودگی طبیعی: قطعات مکانیکی واتر پمپ با گذشت زمان فرسوده می‌شوند و کارایی خود را از دست می‌دهند. در این حالت جریان مایع خنک‌کننده هم کاهش می‌یابد که به گرم شدن بیش از حد موتور می‌انجامد. فرسودگی واتر پمپ می‌تواند منجر به نشتی و تولید صدای غیر عادی از ناحیه موتور شود.
- گرمای بیش از حد: اگر سیستم خنک‌کننده موتور به دلایلی مانند خرابی ترموستات یا انسداد شیر رادیاتور دچار مشکل شود، دمای موتور بیش از حد بالا می‌رود. در این حالت فرسودگی زودهنگام بلبرینگ‌های واتر پمپ پیش می‌آید که در نهایت منجر به خرابی این قطعه میشود.
- نگهداری نادرست: در صورتی که نگهداری منظم و بازرسی دوره‌ای واتر پمپ را نادیده بگیرید، احتمال گرفتگی مجراها یا تجمع رسوبات بالا می‌رود. به این ترتیب جریان مایع خنک‌کننده کاهش می‌یابد و واتر پمپ از کار می‌افتد.
- گرفتگی یا خوردگی: ترکیباتی مانند زنگ آهن و رسوب با آلوده کردن مایع خنک‌کننده، مجاری واتر پمپ را مسدود می‌کند و جریان خنک‌کننده را کاهش می‌دهد. خوردگی هم می‌تواند به واتر پمپ آسیب برساند و باعث از کار افتادن آن شود. استفاده از مایع خنک‌کننده نامناسب از اصلی‌ترین عوامل زمینه‌ساز این نوع خرابی واتر پمپ است.
- شل شدن پروانه واتر پمپ یا نصب نادرست آن هم می‌تواند به خرابی واتر پمپ بینجامد.
توجه داشته باشید که گاهی ترکیبی از این عوامل به خرابی واتر پمپ و اختلال در نقش واتر پمپ منجر میشود و در نهایت موتور خودرو را کاملاً از کار می‌اندازد. بنابراین برای جلوگیری از تحمل تعمیرات پرهزینه موتور، بازرسی و در صورت لزوم تعویض واتر پمپ را جدی بگیرید.
علائم خرابی واتر پمپ
مهم ترین نشانه‌های بیانگر خرابی واتر پمپ
اگر یک یا چند مورد از دلایلی که در بخش قبل گفتیم پیش بیاید، می‌توان با مشاهده برخی علائم به خرابی واتر پمپ و نیاز آن به تعمیر یا تعویض پی برد. رایج‌ترین علائم خرابی واتر پمپ را در فهرست زیر می‌بینید:
1. نشت مایع خنک‌کننده از ماشین: واتر پمپ با واشرها و عایق‌بندی‌های مختلف، مایع خنک‌کننده را در داخل خود نگه می دارد. در صورت فرسودگی این اجزا، مایع خنک‌کننده به صورت قطرات آب یا لکه‌های سبزرنگ ضد یخ از زیر ماشین نشت می‌کند.
2. شنیده شدن صدای اصطکاک یا ساییدگی از موتور: اگر در هنگام شتاب گرفتن صدای زیری شبیه ساییدگی از ناحیه موتور به گوشتان رسید، ممکن است یکی از بلبرینگ‌های واترپمپ فرسوده شده باشد.
3. گرم شدن بیش از حد موتور ماشین: حالا که نقش واتر پمپ را می‌شناسید، می‌دانید که در صورت از کار افتادن این قطعه، گردش مایع خنک‌کننده از رادیاتور تا بلوک موتور متوقف میشود. بنابراین رانندگی با ماشین با گرم شدن بیش از حد آن همراه خواهد بود.
همچنین خرابی واتر پمپ خودرو یکی از علت های روشن شدن چراغ چچک خودرو میباشد زیرا خرابی واتر پمپ سبب داغ‌شدن بیش از حد خودرو میشود و در نتیجه چراغ چک به دلیل بالا رفتن آمپر خودرو روشن میشود. همچنین میتوانید مطلب علت روشن شدن چراغ چک را برای اطلاعات بیشتر در این زمینه مطالعه بفرمایید.
چه کنیم تا واتر پمپ خراب نشود؟
- بررسی منظم سطح مایع خنک‌کننده برای اطمینان از عملکرد درست و و بدون انسداد واتر پمپ؛
- اطمینان از سلامت و استحکام تسمه محرک واتر پمپ؛
- تمیز کردن منظم سیستم خنک‌کننده و جایگزین‌سازی مایع خنک‌کننده استاندارد برای جلوگیری از زنگ‌زدگی، خوردگی و رسوب آلاینده‌ها؛
- بررسی نشتی احتمالی واتر پمپ و تعویض شلنگ‌ها یا واشرهای آسیب‌دیده؛
- بررسی گرفتگی و وجود رسوبات در واتر پمپ و کل سیستم خنک‌کننده.
عمر واتر پمپ چقدر است؟
اغلب توصیه میشود واتر پمپ را همزمان با تسمه تایم یعنی هر ۶۰ تا ۱۰۰ هزار کیلومتر تعویض کنید. البته کارشناسان معتقدند بهترین زمان تعویض واتر پمپ، وقتی است که اولین نشانه‌های خرابی جدی آن را ببینید.
راهنمای خرید واتر پمپ و لوازم یدکی جک
اگر قصد خرید واتر پمپ یا یکی دیگر از لوازم یدکی ماشین‌های چینی جک را دارید به سراغ بانک تخصصی لوازم یدکی خودروهای چینی، یعنی طهران کمپانی بروید؛ طهران کمپانی با سابقه طولانی در تأمین و عرضه واتر پمپ و سایر لوازم یدکی جک و دیگر برندهای منتخب چینی، محصول مورد نظر شما را با کیفیت اصلی، ضمانت‌نامه اصالت و سلامت فیزیکی و قیمت مناسب فراهم می‌کند. پشتیبانی آنلاین و تلفنی، مشاوره تخصصی و ارسال سریع هم این تجربه خرید را تکمیل می‌کند.
همچنین مطالعه کنید:
